Op weg naar de begroting: Investeren vanuit een stabiele basis

De koers voor de begroting is:

• Focus op uitvoering

In de programmabegroting 2023-2026 hebben we het coalitieakkoord ‘Samen duurzaam vooruit’ vertaald. We hebben de speerpunten benoemd en zijn daar vol op mee aan de slag. In deze programmabegroting van vorig jaar is ook fors geld beschikbaar gesteld om voortvarend aan de slag te kunnen met het uitvoeren van het coalitieakkoord. Dit betekent dat we ons in deze kadernota en de komende programmabegroting focussen op het uitvoeren van de ambities en speerpunten die we in de programmabegroting 2023 hebben opgenomen. En willen we hier ook niet te veel aan toevoegen om ons te focussen op de uitvoering.

• Geen bezuinigingen, wel inzetten op faseren en prioriteren.  

Gezien de financiële ruimte de afgelopen jaren en de economische ontwikkelingen willen we geen bezuinigingsoperatie opzetten. We zoeken de oplossing in het faseren en in het prioriteren van ambities en niet in het bezuinigen op bestaand beleid.

• Financiële vertaling op hoofdlijnen

We hebben onze prioriteiten financieel vertaald. Dit leidt tot het volgende totaalbeeld:

Voor de jaren 2023 tot en met 2025 werken we met sluitende begrotingen. Dit is een goede en solide financiële basis richting de programmabegroting 2024-2027. Voor de jaren erna hebben we grotere ambities dan de aanwezige financiële ruimte. We voorzien voor die jaren tekorten van jaarlijks € 1,1 en € 1,2 miljoen structureel. Deze tekorten worden veroorzaakt doordat het Rijk in die jaren forse kortingen in de algemene uitkering heeft doorgevoerd. We zetten samen met de VNG in op een stevige lobby om te komen tot een structurele compensatie van deze zogenaamde "ravijnjaren" en te komen tot een stabielere financiering voor gemeenten die passend is bij de opgaven die we als gemeenten hebben. Mocht het Rijk geen compensatie bieden, betekent dit een forse uitdaging richting de toekomst.

In onderstaande tabel hebben we de prioriteiten uit deze kadernota op hoofdlijnen financieel vertaald.
In deze paragraaf geven we de prioriteiten waarvoor we in de programmabegroting extra middelen willen vrijmaken. In de volgende paragraaf geven we de prioriteiten weer waarvan we de kosten betalen uit bestaande budgetten.

 
Toelichting per post:

Digitalisering sociaal domein
We willen een regiesysteem implementeren in het sociaal domein als onderdeel van de meerjarenagenda voor digitalisering. Na de Europese aanbesteding in 2023 kiezen we een geschikte partij en betalen we vanaf 2024 jaarlijkse licentiekosten. Het doel van het regiesysteem is om de digitale dienstverlening te verbeteren en inwoners meer regie te geven over hun eigen vraag, terwijl de gemeente (samen met ketenpartners) ook efficiënter en effectiever kan (samen)werken. Er is nu urgentie, omdat er nu weinig digitaal wordt samengewerkt, er risico's bestaan rondom privacy en (informatie)beveiliging, en er een gebrek is aan kwalitatief goede data om de sturing van het sociaal domein te optimaliseren. Voor de jaarlijkse licentiekosten hebben we naar verwachting tussen de € 75.000 en € 100.000 nodig.
Voor onderhoud, doorontwikkeling en beheer van het dashboard Sociaal domein is vanaf 2024 inzet nodig van een data analist en een beheerder. Met inzet van een data analist en beheerder kunnen nieuwe gebruikersvragen worden geïmplementeerd, kan de techniek worden onderhouden en waar nodig vernieuwd. De benodigde middelen ter dekking van de structurele inzet bedraagt ongeveer €100.000.

Onderwijshuisvesting
Op het gebied van onderwijshuisvesting lopen er grote investeringsprojecten, waarvoor al investeringskredieten beschikbaar zijn gesteld door de gemeenteraad. Daarnaast staan er richting de toekomst nog diverse plannen op ons investeringsplan. Dit plan wordt richting de programmabegroting geactualiseerd. De bouwkosten zijn fors gestegen, waardoor ook de ramingen hoger zullen uitvallen, wat een extra structureel nadeel betekent. Hiermee moeten we rekening houden bij de begroting.

Subsidiëring Muzelinck, SEC en Groene Engel
Het lijkt dat cultuurpodium Groene Engel, kunstencentrum Muzelinck en het Sport Expertisecentrum een financieringsbasis hebben, die niet goed aan lijkt te sluiten bij hun opdracht. Per instelling onderzoeken we wat er nodig is om te komen tot een stabielere financiering, waarbij we ook nadrukkelijk kijken naar de opdracht van deze instellingen. Om dit onderzoek samen met de instellingen goed te doen is tijd nodig. Wanneer er sprake is van een tijdelijke overbrugging komen we bij de programmabegroting eventueel met een voorstel voor een tijdelijke financiële oplossing.

Theater van de stad
Het project Theater van de Stad van De Lievekamp is geëvalueerd en succesvol bevonden. Het project stelde zich ten doel om kwetsbare, achtergestelde of minder zichtbare doelgroepen aan cultuur, aan elkaar en aan de samenleving te verbinden met de podiumkunsten en het theater als middel. We willen deze programmalijn van De Lievekamp vanaf 2024 nu structureel ondersteunen. Kosten jaarlijks € 20.000.

Tijdelijke kosten Onder d’n Plag
In Ravenstein wordt een woningbouwprogramma Stationskwartier voorbereid. Bij deze ontwikkeling is het van belang dat de voetbalvereniging in Ravenstein wordt verplaatst. De gemeenteraad heeft via een amendement besloten dat er voldoende speelcapaciteit gecreëerd moet worden en dat we bij de programmabegroting komen met een reservering om de speelcapaciteit tijdelijk te faciliteren. Voorlopig houden we vast aan de reservering van € 0,6 miljoen.

Kostenstijgingen Investeringen ontmoeten en sport (MIP)
Er lopen grote investeringen waarvoor reeds investeringskredieten beschikbaar zijn gesteld. Daarnaast staan nog diverse plannen op ons investeringsplan richting de toekomst. Dit plan wordt richting de programmabegroting geactualiseerd. De bouwkosten zijn fors gestegen, waardoor ook de ramingen hoger zullen uitvallen, wat een extra structureel nadeel betekent. Hiermee moeten we rekening houden bij de begroting.

Hogere ambities investeringen ontmoeten en sport  (MIP)
Hogere ambities op het gebied van investeringen voor ontmoeten en sport (MIP) leiden tot hogere structurele lasten. Dit vaak gecombineerd met hogere kosten door stijging van de bouwkosten (zie eerder). We verwachten hogere kosten bij de investeringen in gebiedsontwikkeling Oss Noord-West (sporthal Ussenstelt en basisscholen /basisscholen de Polderhof en de Lockaert).
Ook voor project ontmoeten en sport in Macharen verwachten we hogere kosten.
Voor een open sportcentrum Oss Zuid doen we voorlopig alleen een haalbaarheidsstudie. Voor de uitvoering nemen we nog geen financiële middelen op.
Per saldo gaan we uit van een forse kostenstijging die jaarlijks oploopt tot structureel € 0,9 miljoen. We werken dit richting de programmabegroting verder uit en zien daarbij ook een belangrijke opdracht om te komen tot een haalbare fasering in tijd.

Versnelling klimaat- en energiebeleid (CDOKE)
Voor de versnelling van de realisatie van het klimaatakkoord is een bedrag van structureel € 591.000 nodig (vanaf het jaar 2024). Dit betalen we voor € 264.000 uit de klimaatgelden die we vanuit het Rijk krijgen. Per saldo zijn de extra kosten € 327.000 per jaar. Zie hiervoor ook het hoofdstuk financiële positie. We krijgen vanuit het Rijk € 1,5 miljoen per jaar voor de jaren 2023-2025. De noodzakelijke extra kosten van € 591.000 per jaar bestaan uit:

Doorontwikkeling industriehaven Elzenburg
Voor dit project hebben we jaren geleden een subsidie gekregen vanuit het ministerie van Economische zaken om een uitbreiding van de containerterminal voor de haven te realiseren. Na een rechtszaak en mediationtraject is het project in opzet veranderd en wordt gefocust op het ontwikkelen van een toekomstbestendig bulk goederenspoor vervoer naar de haven. Voor de eigen cofinanciering van deze subsidie voor de realisatie van maatregelen aan het goederenspoor ten behoeve van veiligheid en functionaliteit is een bedrag van € 3,8 miljoen nodig (subsidiebedrag van EZ was ook voor dat bedrag).

Impuls recreatie en toerisme
Om een impuls te geven aan recreatie en toerisme willen we in totaal € 115.000 besteden aan:

• Geffense Plas: we werken een plan uit voor de begeleiding en voor het ontwikkelen van de (omgeving) openbare ruimte in aanvulling op het plan van de nieuwe exploitant. Raming circa € 40.000.
• Lithse Ham: we werken een plan uit voor het opwaarderen van het openbare strandbad Lithse Ham. Raming circa € 25.000.
• Hoessenbosch: we vragen incidenteel € 50.000 voor de planvorming voor het opwaarderen van de recreatieve poort Hoessenbosch en omgeving. Het definitieve plan werken we in 2025 uit in een investeringskrediet uit voor de fysieke ontwikkeling van de recreatieve poort en omgeving.

Voorbereidingskrediet Spoorzone
Om de ingrepen die voortkomen uit de spooragenda op termijn te kunnen realiseren is voor de duur van 10 jaar een voorbereidingskrediet nodig voor de uitvoeringsplanning en het ontwerpen van de ingrepen. Er is specialistische kennis nodig van bureaus die erkend worden door onze partners NS en Prorail. In de spooragenda gaat het om de 5 onderdelen: aanpak overwegen, station Oss, station Oss West, lobby IJssellijn en spoorlijn haven. Concreet gaat het als eerste om 6 spoortunnels (3 langzaam verkeer, 3 auto) en vervolgens de upgrade van twee stations met betrekking tot aantrekkelijkheid, functionaliteit en hubfunctie in de spoorzone. Voor de eerste vier jaar reserveren we geld voor de voorbereiding ter hoogte van € 1,4 miljoen. Dit bedrag onttrekken we aan de algemene reserve.  Eventuele overschotten of tekorten in een jaar worden met de reserve fysieke kwaliteit leefomgeving verrekend. Deze voorbereidingskosten worden afzonderlijk bewaakt en afgescheiden van de uitvoeringsgelden.  

Flexwoningen
Om in de periode tot en met 2024 in totaal 240 flexwoningen te kunnen realiseren lijkt het nodig om naast personele capaciteit ook in financiële zin bij te dragen aan de totstandkoming van drie locaties met in totaal circa 175 flexwoningen (Locatie Ravenstein, locatie Gewandeweg en locatie Nieuwe Heescheweg). De kostenraming van deze flexwoningen leveren namelijk tekorten op. De woningbouwcorporaties dragen bij in deze tekorten en vragen aan de gemeenten om een bijdrage in de plankosten en in het bouwrijp maken. De plankosten en het bouwrijp maken van deze plannen worden geraamd op circa € 1,6 miljoen. In mei 2023 gaan we voor het realiseren van deze flexwoningen een subsidieverzoek bij het Rijk indienen (regeling huisvesting aandachtsgroepen). Een separaat raadsvoorstel over dit onderwerp wordt in augustus opgesteld. We hebben dan meer zicht op de cijfers en de subsidie toekenning. Het bedrag van € 1,6 miljoen onttrekken we uit de algemene reserve.

Capaciteit overbewoning
Voor de uitvoering van het toezicht en de handhaving op het gebied van overbewoning is vanaf 2024 extra capaciteit nodig. We krijgen extra geld via de algemene uitkering vanuit de wet “Goed verhuurschap”. We zetten in op extra capaciteit van 3 fte op overbewoning, in combinatie met 2,5 fte voor toezicht en handhaving op het gebied van afval.    

Beleidscapaciteit mobiliteit
Er is extra beleidscapaciteit nodig voor een bedrag van jaarlijks € 102.000 (1 fte) om zorg te dragen voor een goede afstemming van de mobiliteitsstructuur op regionaal niveau. Ook moet de gekozen koers uitgewerkt in diverse verstedelijkingsprojecten en moeten worden vertaald naar keuzes op wijk- en buurtniveau.

Erfgoed en archeologie
In 2024 staan we stil bij 50 jaar Archeologie in Oss. Om in 2024 aandacht te besteden aan de bijzondere geschiedenis wordt een incidentele extra bijdrage gevraagd voor de communicatie van € 40.000.

Jeugdpreventie HALT
We willen graag een subsidierelatie aangaan met HALT waar scholen gebruik van kunnen maken. Kosten          € 25.000 per jaar.   

Professionalisering evenementen
Op het gebied van evenementen willen we de vrijwilligers ontzorgen. Veiligheid en beperken van overlast is belangrijk waarbij de activiteit centraal moet blijven staan. Zeker omdat het door vrijwilligers wordt georganiseerd. Onze inzet voor evenementen is onderdeel van het plan dat we maken. Om hier stappen in te maken hebben we extra capaciteit nodig. De extra kosten zijn jaarlijks € 90.000 (1 fte).

Capaciteit veiligheid
We willen extra capaciteit aantrekken voor de team Openbare Orde en Veiligheid voor de doorontwikkeling van AVE (aanpak voorkoming escalatie), jeugdpreventie en betaald voetbal. De extra kosten zijn jaarlijks € 90.000 (1 fte). De laatste jaren is er een flinke toename van complexe casuïstiek op het snijvlak- zorg en veiligheid. Dit is een landelijk beeld en ook in Oss zichtbaar. We willen het AVE model verder doorontwikkelen, de procesregie verder professionaliseren en minder kwetsbaar maken. Hiervoor is extra structurele formatie noodzakelijk. Voor een aanpak weerbare jeugd, hebben we middelen nodig en borging in de organisatie. De werkwijze uit het nieuwe vastgestelde Handelingskader Voetbal en de aanwezigheid tijdens wedstrijden zal meer tijd gaan vragen dan nu beschikbaar is bij team OOV.

Intern kennis en expertisecentrum participatie
Terwijl de visie op participatie verder vorm krijgt (in samenhang met andere visies op aanverwante onderwerpen), starten we alvast met het verder verstevigen van de kennis, expertise en daarmee het vakmanschap op het vlak van participatie. Daarom beginnen we met een ‘intern kennis- en expertisecentrum participatie’ dat ook een interne leergang ‘vakmanschap participatie’ aanbiedt, op maat samengesteld voor ons. We maken voor 2024 en 2025 hiervoor € 125.000 vrij.

Bedrijfsvoering: ICT Monitoring & Respons en Identity en Accessmanagement
Voor diverse investeringen op het gebied van ICT hebben we jaarlijks extra geld nodig. Dit is nodig voor:

• Monitoring en Respons: € 125.000 jaarlijks
• Identity en Accessmanagement: € 110.000 jaarlijks

Op dringend verzoek van de Informatie Beveiligingsdienst richten we Monitoring en Respons in. Dit systeem houdt onze infrastructuur en netwerk 24/7 in de gaten zodat verdachte zaken tijdig worden opgemerkt en dat er waar nodig direct passende maatregelen worden genomen. Daarnaast zijn we genoodzaakt om een aantal maatregelen in te voeren zoals Identity en Accessmanagement, de digitale toegangsbeveiliging, die ons ook helpt bij het voldoen aan de privacy wetgeving.  

Bedrijfsvoering: P&O werving & selectie, onboarding en verzuim
Voor de versterking van de afdeling P&O stellen we € 64.000 jaarlijks extra beschikbaar. De hoeveelheid vacatures is erg hoog. De adviseur werving en selectie/recruiter heeft haar handen vol, maar zeker ook in de ondersteuning van dit proces is het druk. We hebben daarnaast een relatief hoog verzuimcijfer. We hebben behoorlijk wat complexe verzuimdossiers. En het is belangrijk dat we intensiever gaan samenwerken met de arbodienst. Wetende dat we in 2023 uitbreiding hebben gekregen op het gebied van ondersteuning en beleid zien we een aanhoudend hoge werkdruk binnen P&O als gevolg van bovenstaande omstandigheden. De huidige arbeidsmarkt en de verhoogde mobiliteit, het hoge verzuim en de aanhoudende werkdruk vraagt om extra capaciteit.

Bedrijfsvoering: opleidingsbudget
We stellen voor om het centrale opleidingsbudget te verhogen met jaarlijks € 100.000. Dit is nadrukkelijk nodig om centraal opleidingen te organiseren onder andere op het gebied van informatieveiligheid,  integriteit en participatie.

Bedrijfsvoering: extra secretariaat
We zien een noodzakelijk uitbreiding van het secretariaat om te komen tot een goede ondersteuning van het bestuur en de directie. Kosten jaarlijks € 134.000.

Programma dienstverlening
Voor de uitvoering van activiteiten gericht op verbetering van de kwaliteit van de dienstverlening vragen we voor het programma dienstverlening een incidenteel bedrag voor de periode 2024-2027 van € 150.000 voor 2024. Daarna ramen we een PM. Dit is voor:

1. Activiteiten volgend uit wettelijke verplichtingen voor digitale dienstverlening:

• Plan van Aanpak ter voorbereiding op in werking treden Wet digitale overheid (Wdo) (2023-2024) en Wet modernisering elektronisch bestuurlijk verkeer (Wmebv) (2024-2026). Deze nieuwe wetgeving is gericht op betere betrouwbaarheid en veiligheid in de digitale dienstverlening tussen overheidsinstanties en inwoners/ ondernemers. Al onze producten en diensten moeten voldoen aan deze nieuwe wetgeving. Dat betekent een screening van zo’n 400 producten en diensten. We hebben zelf de capaciteit en kennis niet in huis om dit project uit te voeren en moeten hiervoor externe expertise inhuren en een projectteam samenstellen. Er is op dit moment geen sprake van een vergoeding voor de kosten van deze werkzaamheden vanuit het Rijk.

2.    Activiteiten die volgen uit de speerpunten gericht op verbeteren betrouwbaarheid en toegankelijkheid van onze (digitale) dienstverlening:

• Uitwerking van een Omnichannel kanalenstrategie;
• Inrichten van een dienstverleningsdashboard voor organisatiebrede monitoring en sturing op waarden en effecten van de ervaren dienstverlening door de inwoner;
• Onderzoek en implementatie van digitaliseringsmiddelen zoals Virtuele assistent GEM/ Digitale balie/ selfservicebalie/ chatbot/ voicebot;
• Onderzoek en inrichting inwonersportaal;
• Aanhaken bij regionale en landelijke initiatieven en ontwikkelingen inzake dienstverlening en dienstverleningskanalen;
• Verder uitwerken gezamenlijke koers op dienstverlening.

Impuls publiekscentrum
Voor onze afdeling publiekscentrums stellen we voor € 233.000 in 2023 beschikbaar te stellen en uiteindelijk € 208.000 structureel. Dit is voor:

• Project communicatieplatform telefonie: in het laatste kwartaal van 2022 is het project Communicatieplatform telefonie gestart. Het contract met de huidige leverancier loopt af. Een belangrijke doelstelling van dit project is dat het bijdraagt aan de Visie op Dienstverlening 2022-2026 door middel van het verbeteren van de (digitale)toegankelijkheid en (telefonische) bereikbaarheid. Raming kosten jaarlijks € 30.000.
• Digitalisering diensten: een deel van de processen rondom burgerzaken is al gedigitaliseerd, zoals het aanvragen van identificatiedocumenten en het doorgeven van verhuizingen. We gaan dit met nog eens 5 e-diensten uitbreiden en daarnaast komen er nog een aantal modules bij om onze eigen werkzaamheden te digitaliseren. Jaarlijkse kosten € 55.000 per jaar.
• Competenties en vaardigheden medewerkers: om de kwaliteit en continuïteit van de bedrijfsvoering te kunnen waarborgen is het nodig om zowel in het KCC als bij Burgerzaken medewerkers op minimaal MBO4-niveau in het team te hebben. Dit leidt tot jaarlijkse hogere kosten van € 87.000  per jaar
• Coördinator bodeteam: vanaf 1 januari 2023 is het bodeteam ondergebracht bij het Publiekscentrum. Voor een coördinator van dit team is een bedrag extra nodig van € 36.000 per jaar.

Rentestijging Lievekamp, Zwembad, Warenhuis en Ruimtelijke ambities
We zien dat de rente het afgelopen (half) jaar sterk is gestegen. Dit heeft nadrukkelijk effect voor onze begroting. De huidige rente om voor de lange termijn te lenen ligt op dit moment voor de gemeente tussen de 3 en 4%. Onze gemiddelde rentepercentage is op dit moment 1,1%. Deze gemiddelde rente gaat dus zeker stijgen. We kennen in onze huidige begroting grote investeringsimpulsen/ projecten. Onze financieringsbehoefte is globaal doorgerekend en daarbij berekend wat het effect is op het gemiddelde rentepercentage. Dit geeft het volgende beeld:

Een hogere rente betekent dat we met hetzelfde structurele bedrag in de begroting in totaal minder kunnen investeren. Als voorbeeld: voor de Lievekamp hebben we vorig jaar in de begroting een structureel bedrag opgenomen van € 1,7 miljoen. Hiermee konden we met een rentepercentage van 1,1% een investering doen van circa € 55 miljoen. Als we deze zelfde investering willen blijven doen met een gemiddelde rente van 1,9% hebben we structureel € 200.000 extra nodig.

Het is dus reëel te verwachten op basis van de huidige renteontwikkelingen dat de gemiddelde rente gaat stijgen van 1,1% naar 1,9% en vervolgens naar 2,3%. Het globale effect op de begroting is als volgt:

Bedragen in €

Bij de ruimtelijke ambities zijn in de programmabegroting structurele gelden vrijgemaakt en hier gaan we vooral ook sparen voor toekomstige investeringen. Om dezelfde investering te kunnen blijven doen (circa € 100 miljoen)  is bij een hogere rente structureel meer geld nodig.

Voorgesteld wordt om richting de begroting rekening te houden met het scenario waarbij de gemiddelde rente stijgt naar 1,9%. Daarbij stellen we voor om voor de ruimtelijke ambities het bedrag te dekken door deels een onttrekking uit de algemene reserve en deels een jaarlijkse stijging op te nemen.
Dan ontstaat het volgende beeld:

Bedragen in €

Prioriteiten waar geen financiële ruimte voor is
Gezien de financiële situatie hebben we natuurlijk ook keuzes moeten maken, omdat we beseffen dat niet alles kan met het huidige financiële perspectief. Zo hadden we graag in de kadernota meer gespaard voor onze grote mobiliteitsopgave en ook voor de voorbereiding van de ontwikkeling van de spoorzone. Daarnaast hebben we ook keuzes moeten maken voor de organisatie en kunnen we ons op dit moment nog niet versterken met een lobbyist en een subsidieadviseur.  

We willen ook een aantal prioriteiten realiseren binnen bestaande budgetten. Het gaat daarbij om de volgende prioriteiten:

 
Toelichting per post:

IZA en GALA en Sociale basis
Er zijn de volgende landelijke akkoorden gesloten die zich richten op:

• Integraal zorgakkoord/IZA: het toegankelijk en betaalbaar houden van zorg en ondersteuning;
• Gezond en Actief Leven Akkoord/GALA: preventie, sociale basis en sport & bewegen
• Woon-Zorgakkoord: het langer fijn en veilig thuis wonen.

Voor de regio NOB komt jaarlijks structureel € 4 tot € 5 miljoen beschikbaar voor de uitvoering van het IZA. De gemeente Den Bosch gaat deze middelen als mandaatgemeente aanvragen en beheren. Voor uitvoering van het GALA hebben we een brede specifieke uitkering bij het Rijk aangevraagd. Bestaande middelen voor uitvoering van het lokale sportakkoord, de Brede regeling Combinatiefunctionarissen, Terugdringen gezondheidsachterstanden (GIDS) en Kansrijke start zijn opgenomen in deze brede uitkering, uitgebreid met een aantal nieuwe programma’s. In totaal gaat het in 2023 om een bedrag van bijna € 1,7 miljoen, aflopend naar € 1,13 miljoen in 2026.
Voor de sociale basis is vooralsnog is de verwachting dat inzet die nodig is om uitvoering te geven aan de visie te dekken is binnen reguliere middelen en de GALA-middelen.

Doordecentralisatie Beschermd wonen
Verwacht wordt dat vanaf 2024-2028 jaarlijks afgerond € 1 miljoen aan incidentele lokale middelen beschikbaar komen vanuit de Regionale meerjarenbegroting Beschermd Wonen. Dit voor de ‘basis op orde in Oss voor inwoners met een psychische kwetsbaarheid’. Deze middelen worden ingezet voor onder andere GGZ Consultatie (subsidie GGZ Oost-Brabant), Psychisch kwetsbaar in de wijk (subsidie ONS Welzijn), Straatdokter, verbeteren samenwerking sociaal- en medisch domein, beleidscapaciteit, herstel- en zelfregiecentrum. Precieze hoogte van deze lokale middelen zijn jaarlijks afhankelijk van eventuele resterende middelen in de regionale begroting beschermd wonen.
Vanaf 2024 komen ook lokale middelen beschikbaar vanuit de Regionale meerjarenbegroting Beschermd Wonen. Dit voor ‘stijgende kosten Wmo’ door de doelgroep inwoners met een psychische kwetsbaarheid die meer gebruik gaan maken van Wmo-ondersteuning. Een groot deel van deze middelen is bestemd voor nieuwe producten ‘Beschermd Thuis’ en een kleiner deel voor extra capaciteit bij de afdeling Zorg voor deze doelgroep.
De wijziging van het woonplaatsbeginsel en de doordecentralisatie met het nieuwe verdeelmodel gaat op zijn vroegst in 2025 in. Dit is recent bekend geworden. We gaan in de regio wel door met de voorbereidingen hierop en willen de (financiële) afspraken die we hierover in de nieuwe centrumregeling 2024-2028 gemaakt hebben toch al vanaf 2024 in laten gaan.

Investeringsfonds Beschermd Wonen
De gemeente Oss kan in 2024-2028 € 100.000 tot € 200.000 aan middelen aanvragen uit het Regionaal Investeringsfonds Beschermd wonen. Middelen kunnen ingezet worden voor een projectleider, projectmiddelen en locatieonderzoek voor een tussenvoorziening Beschermd wonen in Oss.

Uitbreiding POH GGZ Jeugd
We blijven werken aan verdere uitbreiding van de praktijk ondersteuner huisartsen geestelijke gezondheidszorg (POH GGZ) Jeugd bij huisartsen. We zien hier goede resultaten: de inwonertevredenheid is hoog, het aantal verwijzingen naar basis- en specialistische GGZ blijft relatief laag. Voor uitbreiding naar andere huisartsen zijn extra middelen nodig. Het huidig budget is met indexaties op de tarieven en extra btw-verplichtingen volledig ingezet. Uitbreiding huisartsen vraagt om extra budget. Voor de zomer vindt een bijeenkomst van huisartsen plaats met het oog op deze uitbreiding. In principe betalen we deze kosten uit de gelden van jeugdhulp.

Gratis taallessen
We willen gezinsmigranten, ongeacht onder welke inburgeringswet ze vallen, financieel ondersteunen. Het gaat om de gezinsmigranten die nog niet voor hun inburgeringsexamen zijn geslaagd. De financiële ondersteuning bestaat hieruit dat als zij geslaagd zijn voor hun inburgeringsexamen, zij het hiervoor van DUO geleende bedrag terugkrijgen van de gemeente.
Daarnaast gaan we voor de niet-inburgeringsplichtigen, in het bijzonder denken we hierbij aan de arbeidsmigranten, geen drempels meer hanteren bij het huidige aanbod op het gebied van basisvaardigheden, waaronder laaggeletterdheid, vanuit de middelen vanuit de WEB (Wet educatie en beroepsonderwijs). Nu kijken we bij de arbeidsmigranten bijvoorbeeld of ze duurzaam werk en een woning in Oss hebben. Dat gaan we loslaten. Ook wil Oss de arbeidsmigranten die in Oss wonen, maar zich niet bij de gemeente hebben ingeschreven de mogelijkheid bieden om taallessen te gaan volgen.
Voor alle mensen in Oss die moeite hebben met taal, rekenen of digitale vaardigheden, hebben we onze lokale aanpak verbeteren basisvaardigheden. Wij willen deze mensen vinden en doorleiden naar een passend formeel of non-formeel opleidingsaanbod.
Richting begroting gaan we uitwerken of we de kosten voor deze taallessen voor de komende jaren kunnen betalen uit de reserve Opvang vluchtelingen.

Rechtsbescherming
Vanuit de Kinderopvangtoeslagaffaire is er meer aandacht voor rechtsbescherming van de inwoner. We zetten in op uitbreiding van het Sociaal Raadslieden Werk en een laagdrempelige klachtenprocedure. Door medewerker te scholen in het omgaan met klachten en toegankelijke communicatie voor de inwoner. De kosten hiervan (jaarlijks € 180.000) betalen we de komende jaren uit deze POK middelen.

Budgetondersteuning en Budgetbeheer Oss
We zijn al bezig met activiteiten gericht op het voorkomen of verminderen van schulden. De ontwikkeling van budgetcoaching en budgetbeheer Oss vraagt extra structurele capaciteit. Kosten jaarlijks € 162.000. Dit betalen we uit  het Participatiebudget. In 2024 bekijken we hoeveel uitbreiding van formatie nodig is en wat eventuele dekkingsmiddelen zijn voor verdere groei in de vaste formatie of dat we middelen moeten gaan aanvragen in de programmabegroting 2025-2028.  

Armoede en schuldhulpverlening
In het nieuwe beleidskader Armoede en Schulden 2024-2027 blijven we inzetten op het vergroten van het bereik van de inwoners die dit het hardst nodig hebben, zodat zij gebruik maken van de ondersteuningsmogelijkheden die er zijn. Dit vraagt om mogelijk extra middelen voor de speerpunten die benoemd worden. In principe zetten we hiervoor de gelden in die we krijgen vanuit het Rijk.
Afhankelijk van de economische ontwikkelingen kan het zijn dat de kosten voor armoede en schuldhulpverlening gaan stijgen.

Basisvaardigheden en laaggeletterdheid
We herijken dit jaar het beleid voor basisvaardigheden ‘Meedoen, begint aan de basis’. De intentie is om het (Digi-)Taalhuis spil te maken van het netwerk door deze te versterken, te verspreiden en beter bereikbaar voor de inwoners. De kosten hiervan betalen we uit bestaande budgetten.

Toezicht en handhaving afval
Voor de uitvoering van het toezicht en de handhaving op het gebied van afval zetten we 2,5 fte extra in. De kosten hier bedragen € 200.000 en dit bedrag brengen we ten laste van de afvalstoffenheffing,

Impulsen economische versterking
We stellen voor om gelden uit de reserve economie te halen voor:

• Ruimte voor bedrijven: € 100.000. Het vergaren van kennis voor de ontwikkeling van ruimte voor bedrijven.
• Parkmanagement: € 50.000. Noodzakelijk voor de opzet van het parkmanagement.
• Circulaire bouw en verduurzaming bedrijventerreinen: € 80.000
• Kracht van Oss en Starters succes Oss: €100.000
• Projecten talent aantrekken en behouden: €25.000

Uitvoeringsagenda mobiliteit
Er zijn extra middelen nodig voor het opstellen van een uitvoeringsagenda mobiliteit voor de komende vier jaar. Hiervoor is externe deskundigheid noodzakelijk. Kosten circa € 100.000. Dit betalen we uit de reserve mobiliteit.

Subsidieregeling compensatie OZB voor verenigingen en stichtingen
We bereiden in 2023 een voorstel aan de gemeenteraad waarin we een subsidieregeling opzetten om OZB lasten voor verenigingen en stichtingen te compenseren. De kosten voor deze nieuwe regeling betalen we uit de OZB opbrengst door deze in 2024 extra te verhogen.

Onderstaand een samenvattend van de inzet van de algemene reserve.

bedrag x € 1.000

 
Voor de toelichting van de posten wordt verwezen naar bovenstaande paragrafen.